Menopozla ilgili her şey.

Menopoz Nedir?

Menopoz, bir kadının menstrüasyon döneminin sona erdiği zamandır.

Menopoz genellikle yavaş yavaş ilerleyen bir süreçtir, ancak bazen ani olarak ortaya çıkabilir. Yumurtalıklar daha az hormon üretmeye başlar. Azalan hormon miktarı menstrüal periyodların düzensizleşmesine neden olur. Ve sonunda tamamen durur. Ayrıca, yumurtalıkların ameliyatla alınması halinde de menopoz görülür.

Çoğu kadında menopoz 45-55 yaşları arasında ortaya çıkar. Amerika’da menstrüal periyodun ortalama tamamlanma yaşı 51’dir.


Semptomları Nelerdir?

Hormonal değişiklikler, menopoz öncesinde ve esnasında fiziksel ve psikolojik semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir. Semptomlar, birkaç hafta, birkaç ay, yıllarca, veya neredeyse hiç görülmeyebilir. Semptomlar gidip gelebilir, veya düzenli olarak ortaya çıkabilir.

Menopoz esnasında görülen fiziksel belirtiler:

• Düzensiz veya hiç olmayan menstrüal periyodlar
• Ateş basmaları
• Gece terlemeleri
• Uyku değişiklikleri
• Baş dönmesi
• Başağrıları
• Kas ve eklem ağrıları
• Kuru cilt
• Çarpıntı (hızlı veya düzensiz kalp atışları)
• Halsizlik
• Vajinal kuruluk, seks esnasında rahatsızlık veya acıya neden olabilir
• Vajinada gri, kötü kokulu akıntı
• Sık sık idrara çıkmak, veya idrar kaçırmak
• Sık sık vajinal ve üriner enfeksiyonların görülmesi
• Cinsel soğukluk

Menopoz genellikle hayatınızda dramatik değişikliklerin olduğu dönemlerde ortaya çıkar. Bu değişikliklerden bazıları, ebeveyn kaybı, çocukların evden ayrılmaları, büyükanne olmak, emeklilik, veya kariyer değişiklikleri olabilir. Bu olaylar bedeninizde aynı zamanda meydana gelen değişikliklerle beraber, psikolojik veya duygusal strese neden olabilirler. Menopozda görülen psikolojik semptomlar:

• Kaygı
• Depresyon
• Ağlama hali ve sinirlilik
• Uykusuzluk
• Cinsel soğukluk
• Konsantrasyon eksikliği
• Sıkıntılı olayları daha fazla hatırlamak
Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz öncelikle tıbbi geçmişinizle ilgili sorular yöneltecek ve sizi muayene edecektir. Kan testleri yaptırmanız gerekebilir.

Pelvik muayene ve Pap testiyle östrojenin azalmasının vücudunuza etkileri belirlenecektir। Eğer 12 aydır düzenli bir menstrüasyon periyodunuz yoksa, muhtemelen menopoza girmişsinizdir.

Nasıl Tedavi Edilir?

Menopoz bir kadının hayatının doğal parçalarından biridir. Bu bir hastalık değildir ve bir tedavi gerektirmez. Ancak, bazı sağlık problemleri, örneğin osteoporoz, düşük seviyedeki östrojenle bağlantılıdır. Menopoza ait semptomların tedavisi ve osteoporozu (kemiklerin incelmesi ve zayıflaması) önlemek için, doktorunuz yaşamınızda bazı değişiklikler isteyebilir ve muhtemelen ilaç tedavisi önerecektir.

Menopoza ait semptomların tedavisi şunlarla başlayabilir:

• Düzenli egzersiz

• Sağlıklı, kalsiyumca zengin ve östrojen benzeri maddeleri içeren yiyeceklerden oluşan bir diyet örneğin, soya fasulyesi ürünleri ve hububat

• Stresi azaltmak için program (eğer egzersiz yetersiz kalırsa)

Progesteron ve belladon alkaloit içeren ve antihipertansif ilaçlar ateş basması için kullanılabilir. Antihipertansif ilaçlar tansiyon düşürücü olarak kullanılır ve eğer tansiyonunuz düşükse, ilacın yan etkileri ortaya çıkabilir.

Bazı kadınlar, ateş basmalarını önlemek için gingseng kökü ve E vitamini alırlar, ancak tıbbi çalışmalar henüz bunu desteklemiyor. Ancak, östrojen benzeri maddeleri içeren bitkiler yardımcı olabilir. Bu maddelerin yer aldığı kaynaklar arasında soya fasulyesi, diğer fasulye türleri, ravent, havuç, ve hububat sayılabilir. Soya sütü, tofu, kavrulmuş soya fasulyesi, ve soya unu soya fasulyesi ürünlerindendir.

Yürüyüş, ve diyetinizde yeterli kalsiyum ve D vitamini almak kemiklerinizin sağlıklı olmasına yardımcı olacaktır. Doktorunuz D vitaminine ilave olarak kalsiyum tabletleri önerebilir.

Sağlık uzmanınız bedeninizin uzun zamandır üretmediği östrojenin yerini alacak hormon takviyesi önerebilir. Bu tedavinin adı östrojen tedavisi veya hormon tedavisidir. Doktorunuzla birlikte hormon tedavisinin riskleri ve yararları konusunda görüşmelisiniz. Yaş, ırk, aile geçmişi, ve sağlık geçmişi gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Hormon tedavisi ateş basmalarının ve vajinal kuruluğun önlenmesi için uygulanabilir. Ayrıca hormon tedavisiyle osteoporoz da önlenebilir. Ancak, hormon tedavisi kalp hastalıkları ve felç riskini artırır. Ayrıca meme kanseri ve kan pıhtılaşması risklerinin de artmasına neden olur.

Eğer hormon tedavisi alacaksanız, doktorunuza şu soruları yöneltmelisiniz:

• Hormon tedavisinin farklı tipleri ve dozajları

• Yan etkileri veya alabileceğiniz özel tedbirler

• Hormonlara ne zaman başlayacağınız ve ne zaman bırakacağınız

Östrojen çeşitli yollarla alınabilir, örneğin:

• Tabletler yutarak

• Derinin üzerine konulan bantlar veya losyonlar

• Vajinal yüzük

• Vajinaya yerleştirilen krem

• Deri altına yerleştirilen kapsüller

• İğneler

Eğer hala rahminize sahip olmak ve östrojen almak istiyorsanız, östrojenle birlikte progesteron almaya da ihtiyacınız var. Sadece östrojen almak rahim kanseri riskini artırır. Eğer rahminiz alınmışsa, östrojeni tek başına almalısınız.

Doktorunuza kullandığınız diğer ilaçları da bildirmelisiniz, örneğin bitkisel ilaçlar ve reçetesiz ilaçlar.

Düşük miktarlarda alacağınız erkeklik hormonu testosteron seks hayatıınızın yolunda gitmesine yardımcı olur। Çok fazla testosteron erkeklere ait özelliklerin ortaya çıkmasına neden olabilir, örneğin kalın ses, yüzde ve göğüste kıllanma, ve akne.

Etkileri Ne Kadar Sürer?

Menopoza ait semptomlar sadece bir ay sürebilir, veya yıllarca devam edebilir.

Eğer aylardır veya yıllardır menstrüasyon periyodu devam etmiyorsa, ve sonra vajinada bir kanama farkettiyseniz, hemen doktorunuzla görüşün। Beklenmedik kanamalar kanser öncesi bir problem olabilir veya rahim kanserinin belirtisi olabilir.

Kendime Nasıl Dikkat Etmeliyim?

Zihinsel ve fiziksel sağlığınız için şunları yapabilirsiniz:

• Her yıl, pelvik muayeneyi de içeren fiziksel bir muayene.

• Danışmanınızın önerileri doğrultusunda, her 1-3 yılda bir Pap testi yaptırın.

• Eğer yaşınız 40 veya daha fazlaysa, kişisel ve aile geçmişinize bağlı olarak her yıl veya iki yılda bir mamogram çektirin.

• Kalsiyumca zengin gıdalar tüketin, örneğin koyu yeşil renkli sebzeler ve yağsız süt ürünleri.

• Diyetinizdeki doymuş yağ oranını azaltmalısınız. Beslenmeyle ilgili bilgiler için gıda tablolarını inceleyebilirsiniz.

• Danışmanınızın önerileri doğrultusunda, düzenli fiziksel egzersizlere devam etmelisiniz. Egzersiz, depresyonla mücadelenizde yardımcı olacaktır ve kan dolaşımınızın düzenli olmasını, ve kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacaktır. Yürüyüş ve merdiven çıkmak gibi egzersizler kemiklerinizin daha güçlü olmasına yardımcı olacaktır.

• Sigara içmeyin.

• Doktorunuz bildirene kadar, doğum kontrol yöntemlerini kullanmaya devam edin. Ne zaman hamile kalacağınızı bilemezsiniz, ve yüksek riskli hamilelikleri önlemek son derece önemlidir.

Bunların dışında yapabilecekleriniz:
• Yatarken pamuklu çamaşırları tercih edin, böylece gece terlemelerinin verdiği rahatsızlığı azaltabilirsiniz.

• Eğer cinsel ilişki esnasında acı hissediyorsanız, vajinal kayganlaştırıcı krem veya jel kullanabilirsiniz.

• Hissettiklerinizi bir arkadaşınızla veya aile bireyinizle paylaşın.

• Menopoza girmiş veya girmek üzere olan kadınlardan oluşan bir destek grubuyla görüşebilirsiniz.